محاسن و معایب شبیه خوانی امسال بیمرغ

بسم الله الرحمن الرحیم

امسال نیز همانند سالهای گذشته شبیه خوانی در روستا اجرا شد که زحمت زیادی برای آن کشیده بودند

اما با همه این حرفها دارای محاسن،ایرادات و نواقصی بود که چند مورد هر چند جزئی به ذهن این حقیر رسید اعلام میدارم

اول محاسن 

از جمله محاسن آوردن چهار درخت نخل واقعی در منطقه شط فرات بود که بسیار جذابیت به شبیه خوانی داده بود

یکی دیگر از موارد که هم حسن بود و هم معایبی متوجه آن بود همین بلندگوها و میکروفن های بیسیم بود که دست وبال شبیه خوان را آزاد گذاشته بود البته معایبی هم داشت.از آن جمله این که شبیه خوانان کمترین آشنایی با آن را داشتند و همیشه کسی دنبال شبیه خوان میدوید تا دستگاهش را تنظیم کندکه اگر در جلسات تمرین شبیه خوانی یک نفر آموزش جزئی برای آنان میگذاشت البته این مشکل هم به راحتی حل میشد.مساله دیگر مسئول یا مسئولان این میکروفون ها بودند که ظاهرا فقط آقای جوانبخت کوچک مسئولش بود و به همه کارها نمیرسید،در کل اگر برای صدا در سال آینده فکری بشود که رفت و آمد با لباس شخصی بین مجلس کم شود بهتر است

‍

از دیگر محاسن شبیه خوانی تقسیم غذا در ظهر عاشورا بود که تا حدود زیادی از پراکندگی مردم جلو گیری کردالبته نحوه تقسیم غذا و پذیرایی هم بسیار عالی بود

از محاسن دیگر آوردن نخل یا همان قتلگاه در آخرین لحظات و پس از شهادت امام با احترام به داخل محوطه شبیه خوانی بود که جلوه خاصی به آخرین لحظات داده بود

حسن دیگر صداها و صداگذاری مناسب جهت هر واقعه بود البته

 ناهماهنگیهایی در نواختن نی بود که گاهی که باید نی جنگ زده میشد نی حزن میزدند و با آقای برقی که نی زن مراسم بود و طبالها هماهنگی جالب نبود به خصوص طبال در هنگامی که شخصیت مخالف خوان دستور بزن بر طبل را میداد هماهنگ نبود

از جمله محاسن دیگر در اجرای خوب لحظه شهادت حضرت عباس علیه السلام و امام حسین علیه السلام بود که به خصوص در قسمتی آقای فرخی علاوه بر متن شبیه خوانی ،روضه خوانی هایی هم از خود ارائه میدادند که جالب و تائثیر گزار بود

یکی دیگر از محاسن اصلاح زمان به میدان رفتن نقش حضرت علی اکبر علیه السلام است که به اولین از بنی هاشم تغییر کرده است این خود نشان دهنده عزم کارگردانان این مراسم است که ان شاالله در سالهای آینده هر چه بیشتر اصلاحاتی داشته باشیم

مراسم پایانی با آتش زدن خیام و ورود نخل به میدان و صوت متناسب با آن لحظه جانسوز نیاز به گفتن ندارد که خوب بود

تعدادی از نقش ها نیز کم شده یا حذف شده بودند که در قسمت علی اکبر علیه السلام و فرستادن کبوتر نامه بر و نقش مرحوم حاجی گنابادی و نقش شیر و جعفر جنی از این جمله بود که با توجه به این که با واقعیت تاریخی بسیاری از آن مطابقت نداشت و زمان شبیه خوانی را کم نموده بود خوب بود

البته نقشهایی هم باید در شبیه خوانی همچنان حذف و بعضی نقشها افزوده شوند که از جمله نقش ام لیلا بسیار از لحاظ تاریخی و حضور ایشان در کربلا جای بحث دارد و نقشی مانند مادر قاسم علیه السلام در این شبیه خوانی نیست که باید افزوده شود .

محاسن زیاد است که تا همین جا کافیست

اما معایب

اولین عیبی که قبلا هم از عباس صدیقی شنیده بودم اشعار نقشهای مثبت خوان است که اصلا با شخصیت ائمه و بنی هاشم  جور در نمی آید به خصوص اشعاری که دشمن را با القابی مانند سگ،بد اختر،از سگ کمتر،کافر و فحاشیهایی که خودمان از دیروزها و کودکانمان از امروز امام و پیروانشان را با این طرز صحبت میشناسیم و خواهیم شناخت 

در قسمتی شمر حضرت عباس ع را مینشاند و مثل کسی که برای لحظاتی فریب خورده است با او حرف میزند که حال هر چند شبیه خوانی ولی بصیرت بالای حضرت عباس علیه السلام را که درجه ای از معصوم پایینتر بوده است را زیر سئوال میبرد و این اشعار اصلا با روح و شخصیت امام حسین علیه السلام و حضرت عباس علیه السلام سازگار نیست

به خصوص در زمانهایی امام علیه السلام از واژه من زار استفاده میکند که هیچ سنخیتی با چهره سرتا سر عزت و شرف امام حسین نداردو این که فقط به بهانه شبیه خوانی شخصیت امام معصوم را با این کلمه و کلمات بسیار دیگر مخدوش کنیم نه تنها ثواب نکرده که گناه هم کرده ایم چون نسبت دروغ به ائمه داده ایم

از معایب دیگر اجرای سرد بعضی از بازیگران و البته اکثر بازیگران نقش موافق خوان است که انسان با دیدن آن نه تنها صحنه کربلا را تجسم نمیکند بلکه با دیدن ایما و اشاره های نقشها به کارگردان و دست اندر کاران کاملا صحنه ای مصنوعی و سرد را احساس میکند که باید با احساس بیشتر مانند حاج منصور و آقای مختاری و گاهی آقای فرزانه باعث گرمی مجلس شوند،حرکاتی مانند آب خوردنهای مداوم از سوی کسانی که میگویند تشنه اند در حالی که میتوانند جهت خوردن و آشامیدن از دید مردم دور شوند و داخل خیمه این کار را بکنند،یادم است آقای مختاری میگفت صبح عاشورا یک لیوان چای میخورم تا پایان شبیه خوانی دیگر چیزی نمیخورم تا نیاز به دستشویی پیدا نکنم و میبینید که هر سال نقشش را با توجه به بالاتر رفتن سن بهتر و پر شورتر  از خیلی از جوانان بازی میکند

البته از اسب تازاندنهای آقای فرزانه که حتما قبلا وقت گذاشته اند وتمرین کرده اند و لباس مناسب نقش که تهیه کرده اند که نشانه اهمیت دادن به کار است نباید غافل بود

یک حسن و چند عیب که به زمانبندی نقشها بر میگردد.امسال نقش حضرت علی اکبر به اولین شهید از بنی هاشم تغییر یافته بود بر خلاف سالهای قبل که این خود نشانگر همت عزیزان در برگزاری هرچه بهتر و خداپسندانه تر مراسم است و باز هم دو مورد دیگر بنده در مورد زمانبندی دیدم که در مورد اول صبح روز یکم محرم امام به همراه لشکریان حر به نماز می ایستد و تا آن زمان ابن سعد در کربلا نبوده و در روزهای بعد به کربلا می آید ولی ما در شبیه خوانی میبینیم در این هنگام نقش عمر سعد  با در دست داشتن تیر و کمان در میدان ظاهر و به سمت سپاه امام و سپاه حر تیر اندازی میکند در حالی که این تیر در صبح روز عاشورا بعد ده روز توسط عمر سعد ملعون زده میشود که باید اصلاح گردد،حداقل عمر سعد به سمت سپاه خودش که تیر اندازی نمیکند و از نظر بیننده عجیب میباشد

مورد دوم لحظه حرکت شمر به قصد دادن امان نامه است که بنا به اشعاری که میخوانند ظاهرا در شب اتفاق افتاده ولی ما میبینیم که چند نفر از اصحاب امام شهید میشوند و بعد در عصر عاشورا شمر این نامه را به حضرت عباس میدهد،حال از لحاظ تاریخی نمیدانم ولی از لحاظ اشعاری که میخوانند زمانبندی آن باید بین نماز حر و توبه حر باشد